مولوسکوم کنتاژیوزوم چیست؟
مولوسکوم کنتاژیوزوم نوعی عفونت پوستی ویروسی است که بیشتر در کودکان، نوجوانان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دیده میشود. این بیماری با بروز ضایعات کوچک، گنبدی‌شکل و مرواریدی روی پوست همراه است و میتواند از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا استفاده از وسایل مشترک منتقل شود. هرچند که ظاهر این ضایعات ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد، اما معمولاً بی‌خطر هستند و در بسیاری موارد بدون نیاز به درمان خاص، طی چند ماه از بین می‌روند. در ادامه با ماهیت بیماری، علائم، علل ایجاد، و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم.
مشاهده بهترین کلینیک لیزر موهای زائد در تهران
برای مشاهده بهترین کلینیک لیزر موهای زائد در تهران هم اکنون با بهتین تماس بگیرید و یا روی دکمه مربوطه کلیک نمایید.
تعریف علمی مولوسکوم کنتاژیوزوم
مولوسکوم کنتاژیوزوم (Molluscum Contagiosum) یک عفونت ویروسی پوستی است که توسط ویروسی به نام poxvirus ایجاد میشود. این بیماری با بروز برجستگی‌های کوچک، گرد، و اغلب براق و رنگ پوست یا سفید روی سطح پوست شناخته میشود. این ضایعات شبیه جوش یا مروارید هستند و معمولاً بدون درد هستند، اما ممکن است خارش‌دار یا در برخی موارد ملتهب شوند.
این بیماری مُسری است و میتواند از طریق تماس مستقیم پوست با پوست، استفاده مشترک از وسایل شخصی (مثل حوله، لباس یا اسباب‌بازی)، و حتی از راه رابطه جنسی منتقل شود. مولوسکوم بیشتر در کودکان، نوجوانان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف دیده میشود، اما بزرگسالان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
در اغلب موارد، مولوسکوم بی‌خطر است و بدون نیاز به درمان خاص طی ۶ تا ۱۲ ماه به‌طور خودبهخود از بین میرود. با این حال، در برخی افراد نیاز به درمان دارویی یا فیزیکی مانند کرایوتراپی (فریز کردن) وجود دارد، به‌خصوص اگر ضایعات زیاد یا مزاحم باشند.
تعریف مولوسکوم کنتاژیوزوم
علائم مولوسکوم کنتاژیوزوم
مولوسکوم کنتاژیوزوم معمولاً به‌صورت ضایعات کوچک و مرواریدی روی سطح پوست ظاهر میشود. این برجستگی‌ها اغلب بدون درد هستند و ممکن است طی چند هفته تا چند ماه به تعدادشان افزوده شود یا بزرگ‌تر شوند.
ویژگی‌های رایج ضایعات مولوسکوم:
- شکل: گنبدی‌شکل و کمی برجسته
- رنگ: مشابه رنگ پوست یا سفید مایل به مرواریدی
- اندازه: معمولاً بین ۲ تا ۵ میلی‌متر قطر دارند
- مرکز توخالی: اغلب در وسط آن‌ها یک فرورفتگی یا نقطه سفید دیده میشود
- سطح صاف یا براق: گاهی حالت صیقلی دارند و در نور برق می‌زنند
- تعداد: ممکن است فقط چند عدد یا در برخی موارد ده‌ها ضایعه ظاهر شود
- پراکندگی: در کودکان معمولاً روی تنه، بازو، پا و صورت دیده میشود
در بزرگسالان (به‌ویژه در موارد انتقال جنسی) اغلب در ناحیه تناسلی، کشاله ران یا پایین شکم ظاهر میشود
علائم همراه احتمالی:
در برخی موارد، ممکن است علائم زیر هم مشاهده شوند:
- خارش یا تحریک اطراف ضایعه‌ها
- قرمزی و التهاب، مخصوصاً هنگام تحریک یا خراشیدن ضایعات
- عفونت ثانویه (در صورت دستکاری یا خاراندن، ممکن است باکتری وارد شود و باعث عفونت پوستی شود)
تفاوت با دیگر بیماری‌های پوستی:
مولوسکوم ممکن است با جوش، زگیل یا آکنه اشتباه گرفته شود. اما وجود ضایعات گرد، بدون درد، مرکز فرو رفته و براق بودن سطح آن‌ها از نشانه‌های خاص این بیماری است.
علائم مولوسکوم کنتاژیوزوم
این ویروس چگونه منتقل میشود؟
مولوسکوم کنتاژیوزوم یک بیماری مُسری است که به‌وسیله ویروس poxvirus ایجاد میشود و میتواند از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. این ویروس بیشتر از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده یا اشیایی که به ویروس آلوده شده‌اند منتقل میشود.
روش‌های شایع انتقال مولوسکوم کنتاژیوزوم:
- تماس مستقیم پوست به پوست
مهم‌ترین و رایج‌ترین راه انتقال است. وقتی پوست سالم با پوست فردی که ضایعه فعال دارد تماس پیدا کند، ویروس به‌راحتی منتقل میشود. این حالت بیشتر در کودکان هنگام بازی یا در ورزش‌های رزمی (مانند کشتی یا جودو) دیده میشود.
- استفاده از وسایل مشترک
ویروس میتواند برای مدت کوتاهی روی اشیاء زنده بماند. استفاده مشترک از موارد زیر میتواند منجر به انتقال شود:
- حوله
- لباس
- اسباب‌بازی
- وسایل استخر
- وسایل شخصی بهداشتی (مثل تیغ یا برس)
- انتقال از طریق رابطه جنسی
در بزرگسالان، به‌ویژه در ناحیه تناسلی، مولوسکوم میتواند از طریق تماس پوست به پوست در حین رابطه جنسی منتقل شود. به همین دلیل، این بیماری گاهی جزو بیماری‌های مقاربتی (STD) نیز دسته‌بندی میشود.
- خارش یا خاراندن ضایعات
فردی که خودش مبتلاست، اگر ضایعه‌ها را بخاراند، ویروس را به نواحی دیگر بدن خود نیز منتقل می‌کند (به این پدیده “اتواینوکولاسیون” گفته میشود). بنابراین ممکن است تعداد ضایعات به‌مرور افزایش یابد.
- تماس در محیط‌های عمومی مرطوب
محیط‌هایی مثل استخر، حمام عمومی یا باشگاه ورزشی، اگر اصول بهداشتی رعایت نشود، می‌توانند محل انتقال ویروس باشند — به‌ویژه اگر پوست دچار خراش یا بریدگی باشد.
نکته مهم:
اگرچه مولوسکوم بسیار مُسری است، اما بسیار کم‌خطر است و در بیشتر موارد بدون ایجاد عوارض جدی، خودبهخود درمان میشود.
این ویروس چگونه منتقل میشود؟
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
اگرچه مولوسکوم کنتاژیوزوم میتواند هر فردی را در هر سنی مبتلا کند، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا یا گسترش این بیماری قرار دارند. شناخت این گروه‌ها به پیشگیری، تشخیص سریع‌تر و درمان مؤثرتر کمک می‌کند.
- کودکان (به‌ویژه بین 1 تا 10 سال)
کودکان بیشترین میزان ابتلا را دارند، زیرا:
- تماس نزدیک فیزیکی زیادی با یکدیگر دارند
- بیشتر اوقات دست‌های آلوده به صورت یا بدنشان می‌خورد
- سیستم ایمنی آن‌ها هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته است
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف
افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، در معرض خطر بالاتری قرار دارند:
- بیماران مبتلا به ایدز (HIV)
- بیماران سرطانی تحت شیمی‌درمانی
- افرادی که پیوند عضو داشته‌اند
- کسانی که داروهای کورتونی یا ایمونوساپرسیو مصرف می‌کنند
در این افراد ممکن است ضایعات بزرگ‌تر، پخش‌شده‌تر و مقاوم‌تر به درمان باشند.
- بزرگسالانی که رابطه جنسی محافظت‌نشده دارند
مولوسکوم در بزرگسالان معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل میشود و بیشتر در ناحیه تناسلی، پایین شکم یا کشاله ران ظاهر میشود. بنابراین افرادی که رابطه جنسی متعدد یا بدون محافظ دارند، بیشتر در معرض ابتلا هستند.
- ورزشکاران در تماس نزدیک
ورزش‌هایی مانند کشتی، جودو، کاراته یا حتی شنا در استخرهای عمومی می‌توانند شرایط انتقال را فراهم کنند، به‌ویژه اگر پوست دچار خراش یا زخم باشد.
- افرادی که به‌طور مکرر از وسایل عمومی استفاده می‌کنند
کسانی که زیاد به باشگاه می‌روند، از حوله‌ها یا وسایل بهداشتی مشترک استفاده می‌کنند یا در استخرها و سوناها تردد دارند، بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند.
اگرچه مولوسکوم یک بیماری شایع و معمولاً بی‌خطر است، اما در گروه‌های پرریسک باید جدی‌تر گرفته شود، چون احتمال گسترش بیشتر، طولانی‌شدن روند درمان یا بروز عفونت ثانویه وجود دارد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
راه‌های تشخیص و درمان مولوسکوم کنتاژیوزوم
تشخیص این بیماری معمولاً ساده و بر اساس معاینه ظاهری پوست انجام میشود. پزشک با بررسی ضایعات گنبدی‌شکل و براق، که اغلب مرکز فرورفته‌ای دارند، میتواند مولوسکوم را به‌راحتی شناسایی کند.
در صورت نیاز، ممکن است از روش‌های زیر استفاده شود:
- درموسکوپی: بررسی دقیق ضایعات با ابزار مخصوص
- بیوپسی پوست: نمونه‌برداری از ضایعه برای اطمینان بیشتر، مخصوصاً اگر شکل ضایعه غیرمعمول باشد
- آزمایشات افتراقی: برای رد سایر بیماری‌های مشابه مثل زگیل تناسلی یا آکنه عفونی
روش‌های درمان مولوسکوم کنتاژیوزوم
در بیشتر موارد، مولوسکوم نیازی به درمان ندارد و خودبهخود طی ۶ تا ۱۲ ماه ناپدید میشود. با این حال، در برخی شرایط ممکن است نیاز به درمان باشد:
شرایطی که درمان توصیه میشود:
- پخش شدن سریع ضایعات
- ظاهر ناخوشایند یا محل حساس ضایعه (مثل صورت یا اطراف چشم)
- وجود خارش، التهاب یا عفونت ثانویه
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف
- نگرانی از انتقال بیماری به دیگران
گزینه‌های درمانی مؤثر:
- درمان‌های خانگی و مراقبتی
- پرهیز از خراشیدن ضایعات
- رعایت بهداشت شخصی
- استفاده از حوله و لباس شخصی
- پوشاندن ضایعات برای جلوگیری از انتقال
- درمان دارویی موضعی
پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که ضایعات را خشک کرده یا باعث تحریک سیستم ایمنی شوند، مثل:
- کرم ایمی‌کیمود (Imiquimod)
- پودوفیلوتوکسین
- پماد سالیسیلیک اسید
این داروها باید طبق دستور پزشک و با احتیاط مصرف شوند تا باعث تحریک بیش از حد پوست نشوند.
- درمان‌های فیزیکی تخصصی
در موارد مقاوم یا گسترش‌یافته، ممکن است پزشک از روش‌های زیر استفاده کند:
- کرایوتراپی (سرما درمانی): فریز کردن ضایعه با نیتروژن مایع
- کورتاژ (تراشیدن): برداشتن فیزیکی ضایعه با ابزار
- لیزر درمانی: مخصوصاً برای نواحی حساس یا زیبایی بیشتر
- الکتروسرجری: سوزاندن ضایعه با جریان الکتریکی کنترل‌شده
آیا درمان باعث پیشگیری از بازگشت بیماری میشود؟
مولوسکوم ممکن است دوباره ظاهر شود، مخصوصاً اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد یا تماس با منبع آلوده ادامه داشته باشد. رعایت بهداشت و پرهیز از تماس با دیگران تا زمان بهبودی کامل بسیار مهم است.
راه‌های تشخیص و درمان مولوسکوم کنتاژیوزوم
سوالات متداول
1. آیا مولوسکوم خطرناک است؟
معمولاً خیر. در اغلب موارد، بیماری خودبهخود و بدون درمان طی چند ماه تا یک یا دو سال از بین میرود. اما در برخی افراد، مخصوصاً دارای سیستم ایمنی ضعیف، ممکن است طولانیتر شود.
2. چگونه می‌توان از انتقال مولوسکوم جلوگیری کرد؟
با اجتناب از تماس مستقیم با ضایعات، استفاده نکردن از وسایل شخصی مشترک (حوله، لباس زیر و...)، و پوشاندن ضایعات پوستی در صورت وجود.
3. آیا نیاز به درمان دارد؟
در کودکان سالم اغلب نیازی به درمان نیست، اما برای جلوگیری از گسترش یا دلایل زیبایی ممکن است از روش‌هایی مانند کرایوتراپی، لیزر، یا استفاده از داروهای موضعی استفاده شود.
4. آیا مولوسکوم فقط در کودکان دیده میشود؟
خیر، اگرچه در کودکان رایجتر است، اما در بزرگسالان نیز میتواند بروز کند، مخصوصاً در نواحی تناسلی یا در افراد با سیستم ایمنی ضعیف.
5. مدت زمان باقی ماندن ضایعات چقدر است؟
هر ضایعه ممکن است بین 2 تا 6 ماه باقی بماند، اما در برخی موارد، کل دوره بیماری تا 18 ماه یا بیشتر طول می‌کشد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!